Het gebruiken van kunst

Kunst kan op verschillende manieren een hulp zijn bij het waarnemen. Zo dwingt natekenen van een voorwerp tot preciezer kijken dan wanneer je een voorwerp alleen beschrijft. Je kunt door te tekenen dieper in de vormen doordringen.

Door een dier te boetseren krijg je beter zicht op de verhoudingen van het dier. Een koe is een koe en geen stier en al helemaal geen neushoorn. De verhoudingen tussen hoogte, lengte en breedte en waar het dier hoger en waar het lager is gebouwd, neem je beter waar door het dier na te boetseren dan door te kijken en enkele getallen te noteren.

Ook als voorbereiding op het maken van innerlijke beelden bij het invoelend waarnemen is kunst belangrijk omdat het je in beweging brengt en de waarneming meer naar binnen brengt. Geef de robuustheid en breekbare kracht van de eik maar eens weer in een tekening of schilderij en vergelijk dat met de soepele gratie van de berk. Het gebruik van kleuren kan de stemming van de bomen treffend weergeven. De kunstzinnige activiteit verbindt je met het voorwerp en brengt je nader tot de invoelende waarneming. Wanneer je de bomen uit de herinnering natekent zal het nog sterker werken dan wanneer je ze direct natekent.

Kunstzinnigheid is geen doel op zich, maar een hulpmiddel om beter te kunnen waarnemen.


Literatuur(en om verder te lezen)

Bockemühl, J., 1982. Levensprocessen in de natuur. Vrij Geestesleven, Zeist.
Bockemühl, J., 1984. Het stervende bos. Louis Bolk Instituut, Driebergen.
Bockemühl, J., 1992. Elementen en ethersoorten. Louis Bolk Instituut, Driebergen.
Colquhoun, M. & A. Ewald, 1996. New Eyes for Plants – A workbook for observing and drawing plants. Hawthorn Press, Strout.
Goethe, J.W. von, 1789. Einfache Nachahmung der Natur, Manier, Stil. In: Hamburger Ausgabe, Band 12, 1994, C.H. Beck, München.
Romunde, Dick van, 2000. Over vormende krachten in de Plantenwereld. Louis Bolk Instituut, Driebergen.
Steiner, R., 2002 (1920). Voorbij de grenzen van de natuurwetenschap, m.n. 8e voordracht en het nawoord van R. van Romunde. Vrij Geestesleven, Zeist

Oefeningen
Teken een boom of een plant. Doe dat eerst langzaam en zo gedetailleerd mogelijk. Doe het daarna snel en probeer weer te geven wat de plant uitstraalt.

Boetseer een dier. Let op de verhoudingen.

Ga op een plaats waarnemen. Maak daar eventueel een schets. Ga naar huis en teken de situatie uit de herinnering na.